|
VOLTAIRE sensibiliteit 19 mei 1998 menukaart linnaeus john ray  Portrait de Voltaire Nicolas de Largillière: Institut et Musée Voltaire, Genève
François de Voltaire (1694-1778) wordt in een aantal beroemde vegetariërslijsten genoemd. Hij zou aan het einde van zijn leven vegetariër geworden zijn (Bloud). Voor die tijd had Voltaire zich uitgelaten over de onwenselijkheid van vlees (History UK). Hier is zo'n uitspraak: De vreselijke bloedbaden die onophoudelijk in onze slachthuizen en keukens plaatsvinden, schijnenons geen verschrikking meer toe; integendeel beschouwen wij deze afschuwelijke praktijken, die vaak pestilentie veroorzaken, als een zegen van de Heer en danken Hem in onze gebeden voor de moordpartijen. Bestaat er wel iets weerzinwekkenders dan het eten van lijkenvlees? - Zitateliste Henry Salt (1892) noemt Voltaire en Rousseau 'spokesmen' van een in de achttiende eeuw opkomende sensibiliteit, waarbij het lot van dieren niet werd uitgesloten (Ronan). In vorige eeuwen was die gevoeligheid nog een uiterste zeldzaamheid. Van Voltaire is ook de volgende uitspraak: Mensen die gevoed zijn door slachtingen en sterke drank drinken, hebben allen vergiftigd en dor bloed dat hen gek maakt op honderd verschillende manieren - ARRS Quotations on Food Choices In het Filosofisch Woordenboek bestrijdt Voltaire het mechanisch denken van Descartes en anderen zoals dat uitsluitend van toepassing werd geacht op dieren: How absurd, how platitudinous, to say that beasts are machines devoid of knowledge and feeling which perform all their operations in the same manner, which learn nothing, which perfect nothing, etc.! What? This bird which makes a semicircular nest when it builds against a wall, which builds in a quarter-circle in a corner, and in full circle on a tree -- this bird does everything in the same fashion? Doesn't the hound you have disciplined for three months know more at the end of that time than it did before your lessons? Does the canary you teach an air repeat it immediately? Don't you employ considerable time to teach it? Haven't you seen it making mistakes and correcting itself? Is it because I speak to you that you decide I have feeling, memory, ideas? Well suppose I don't speak to you; let's say you see me enter my house with a distressed air, look uneasily for a paper, open the bureau in which I remember putting it, find it, and read it with joy. You decide that I have experienced feelings of distress and pleasure, that I have memory and knowledge. Then extend the view to the dog who has lost his master, who has looked for him all over with piteous cries, who enters the house agitated and restless, who goes upstairs and down, from room to room, and at last finds the master he loves in his study, and shows his joy by the gentleness of his cries, by his leaps, and his caresses. Barbarians seize this dog, who surpasses man so greatly in his capacity for friendship; they nail him to a table and dissect him alive to show you the mesenteric veins. You discover in him the same organs of feeling that are in yourself. Answer me mechanist, has nature arranged all the springs of feeling in this animal in order that hew should not feel? Has he nerves in order to be unmoved? Don't suppose such a pointless contradiction in nature. - Historical Thought (zj) Bronnen -ARRS Quotations on Food Choices (zj) -Bloud (1990) -Historical Thought (zj) -History UK (zj) -Ronan (zj) -Zitateliste (1997) menukaart linnaeus john ray |