GARY FRANCIONE
ANNA CHARLTON
Rutgers Animal Rights Law Center



9 augustus 1998

menukaart
d'adamo
robbins





Gary Francione




      We kunnen niet spreken over dierenrechten zolang we dieren eten. Rechten betekenen niets zolang je dieren van hun levens mag beroven omdat ze goed smaken. Het is bizar om het ene beest te knuffelen en in het andere een vork te prikken. - Gary Francione

      Mijneer Francione is in feite zo orthodox, dat de kliniek meer dan de helft van de rechtzaken verliest omdat ze worden bevochten met een principe dat voor ligt op de wet. Zijn orthodoxie heeft anderen, die veel om dieren geven, van hem vervreemd, waardoor hij tot enfant terrible is geworden binnen de dierenrechtenbeweging. - Neil MacFarquhar (New York Times)

      Mensen vragen mij, "Zou u geen hond doden om het leven te redden van uw kind?" Dan zeg ik: "Ik zou u doden om het leven van mijn kind te redden, maar daarom is het nog niet rechtvaardig." - Gary Francione




Dieren hebben in onze samenleving geen rechten, zoals er wel mensenrechten bestaan. De wet behandelt dieren als eigendom ('moveable property'), niet ongelijk aan de wijze waarop in vorige eeuwen slaven werden behandeld. Eigenaars van dieren hebben in de praktijk daarom grote vrijheden met dieren te doen wat zij willen. "De enigen die in het huidige juridische bestel voor dieren mogen spreken zijn hun eigenaren; ongelukkigerwijs zijn dat de mensen die de dieren leed berokkenen. Dierenrechtengroepen hebben bijvoorbeeld jarenlang geprobeerd een einde te maken aan de duivenjacht in Pennsylvania. Maar de rechters ontzegden hen het recht voor de duiven op te komen, daar dit recht is voorbehouden aan hun eigenaars. Welnu, de eigenaren zijn precies degenen die de duiven neerschieten!"

Gary Francione (1956) en zijn vrouw Anna Charlton (1958) zijn prominente vertegenwoordigers van de dierenrechtenbeweging, de Animal Rights (AR) Movement. De beweging pleit voor de erkenning van de autonomie van dieren als personen voor de wet. Dierenrechten zijn noodzakelijk daar het welzijn van dieren in de praktijk anders onvoldoende garandeerd is. Het gaat om basisrechten, niet om een ongemotiveerde gelijkschakeling van dieren aan mensen in elk opzicht: "Minimaal betekent het dat dieren niet zomaar mogen worden uitgebaat voor voedsel, onderzoek en kleding. Een dierenleven mag niet eenvoudigweg worden opgevat als een middel dat de mens tot gemak dient."

In 1978 bezocht Francione een slachthuis nadat hij tijdens een discussie de mening had verkondigd dat dieren niet inhumaan worden behandeld. Hij werd uitgedaagd dan maar eens te gaan kijken in een abbatoir om te zien hoe het daar aan toegaat. Het is tekenend voor zijn oprechtheid en onderzoekende geest dat Francione, hoewel destijds tegenstander van het vegetarisme, inderdaad in het slachthuis ging kijken. Tot zijn ontzetting zag hij hoe verlamde kalveren over de vloer van slachthuis werden gesleept, vastgebonden en opgehesen, door kalmeringsmiddelen versuft. De helft van hen was nog bij bewustzijn op het moment dat het slagersmes er in ging. Francione heeft na zijn bezoek aan het slachthuis nooit meer vlees gegeten. Enige jaren later werd hij veganist toen hij ontdekte dat melkkoeien niet minder slecht worden behandeld dan de vleeskoeien. De melkkoeien werden onthoornd en gebrandmerkt zonder verdoving. "Ik realiseerde me dat er zelfs meer lijden schuilgaat in een glas melk dat in een pond vlees." Een melkkoe wordt niet oud. Om de melkproductie op gang te houden worden ze jaarlijks kunstmatig geïnsemineerd. Het kalfje wordt na de geboorte meteen bij de moederkoe weggehaald. Na een paar jaar zijn de koeien uitgeput en geven minder melk. Dan wacht het slachthuis.

Na zijn rechtenstudie was Francione korte tijd werkzaam als jurist bij een farmaceutisch bedrijf in New York. Maar spoedig bleek zijn werk niet te verenigen met de dierenrechtenfilosofie. "They represented just about every drug company in New Jersey." Hij nam ontslag in 1984 en hervatte zijn rechtenstudie. In de jaren die volgden nam hij een aantal pro deo zaken aan. Zo ontwikkelde Francione zich tot specialist op het gebied van de dierenwetgeving. Nu is hij hoogleraar aan het Rutgers Animal Rights Law Center dat hij samen met zijn vrouw Anna Charlton in 1990 oprichtte. Het centrum maakt deel uit van van Rutgers University School of Law in Newark, New Jersey. Het RARLC maakt via internet een groot aantal artikelen toegankelijk en traint aankomende juristen over onderwerpen als de vleesindustrie, de jacht, het recht op bezwaar tegen deelname aan dierproeven, dieren als vermaak (in circus bijv.), mishandeling, ritueel slachten, demonstraties en burgerlijke ongehoorzaamheid, de Amerikaanse 'Federal Animal Welfare Act' en het recht op vegetarische maaltijden in de gevangenissen. Het centrum brengt geen kosten in rekening en bestaat van donaties. Men is daarom volledig onafhankelijk. "I wanted to bring cases irrespective of whether there was someone to pay the fees, and irrespective of how upset it was going to make people to bring those cases--in terms of the institutional restraints". Het RARLC kan zich daarom een principiële en ambitieuze opstelling veroorloven:

The Center has distinguished itself from some other legal enterprises that focus on animal and environmental issues by its focus, not on further regulation of the use of animals, but on steps towards recognition of their basic and intrinsic rights. This is, of course, more challenging and more difficult than merely, for example, seeking enforcement of a provision of the federal Animal Welfare Act concerning the keeping of animals in laboratories or seeking an Environmental Impact Statement that will only briefly delay a project that will harm animals without the hope of ultimately preventing the harm. We have sought to pursue cases that seek a more ambitious and important aim: victory in the case will mean that an abuse of animals has been prevented, not merely regulated. In this way, our choice of cases has reflected what we believe to be the important and fundamental distinction between the philosophies of animal rights and of animal welfare. Students are introduced to the differences between these two concepts by reference to Professor Francione's work on animal rights, the property status of animals and the concept of "legal welfarism," principally set out in his 1995 book, Animals, Property, and the Law.

Francione weigert zaken die met de dierenrechten in strijd zijn, ook al zou hij door zijn bemoeienis het lot van dieren enigszins kunnen verbeteren. Zo zal hij zich niet inzetten voor grotere kooien voor proefdieren omdat dit het gebruik van proefdieren impliciet zou erkennen.

Daar de wet geen 'intrinsieke' dierenrechten erkentt, proberen juristen van het RARLC op inventieve wijze gebruik te maken van de bestaande wetgeving. "They are First Amendment cases. You are vindicating the civil rights of people. Animals are regarded as property, and all you can do is find the loophole in the system ... to educate society about the injustices that we visit upon nonhumans."

Francione bestrijdt de opvatting dat vlees eten een kwestie van vrije keuze zou zijn: "We must start with the proposition that if X has any moral status at all, you cannot eat X simply because X tastes good. One of the really troubling things about the animal-rights movement is that it's never embraced veganism as a baseline. As long as we don't see it as a baseline, it's hard for me to believe we're going to make much progress." In de prakijk blijken de belangen en bemoeienissen van de vegetarische beweging (in ruime zin) en de dierenrechtenbeweging voor een belangrijk deel samen te vallen. "Whether it's the animal-rights movement, the environmental front [or] the social-justice front, the bottom line is that vegetarianism is the only answer, and the sooner we see that, the better off we'll be", aldus Francione.
Echter, tussen het RARLC en andere organisaties die zich voor het welzijn en de rechten van dieren inzetten, bestaan ook inhoudelijke, stilistische en methodologische verschillen. Zo vindt bijvoorbeeld Don Barnes, directeur van de National Anti-Vivisection Society, het samengaan van veganisme en dierenrechten om praktische en principiële redenen onjuist.

Het is de kracht en bijzondere betekenis van het RARLC voor het vegetarisme en de dierenrrechtenbeweging dat het met concrete, juridische middelen strijdt voor een rechtvaardiger behandeling van dieren in onze samenleving en dat men zich realiseert dat vrijbijvende filosofie en morele verontwaardiging alleen dieren onvoldoende beschermen bieden tegen menselijke willekeur.


Vegetarisme en dierenrechten

In voorbereiding ...


Bronnen

Alle gegevens werden ontleend aan de website van het Rutgers Animal Rights Law Center. Hier vindt men een groot aantal artikelen van Francione en medewerkers waarvan een flink aantal in de bibliografie van dit boek is opgenomen.



menukaart
d'adamo
robbins