PARTIJEN 'T WINTERKONINKJE (1)
punten verzamelen - ontwikkelen
15 februari 2002 - Vandaag de zesde schaakles voor leerlingen van groep 5. Iedereen schrijft de eerste zes zetten van zijn partij op. Het is eigenlijk te vroeg om nu al te leren noteren, want zo heet dat. Maar ja, we hebben maar tien lessen in totaal en ik wil een beetje opschieten.
Het ging trouwens goed. Sommigen zaten wel even te zuchten. Maar er waren ook doorzetters die verder kwamen dan tien zetten. Hen heb ik beloofd dat ik hun partijen op deze website zou plaatsen. Hieronder staan ze. Je kunt zien dat er al behoorlijk goede zetten worden gedaan. Maar soms worden er ook stukken weggegeven. Als je net leert schaken is het de kunst dat je niets zomaar weggeeft en je moet proberen om te pakken wat je pakken kunt. Zo verzamel je punten en je leger wordt dan sterker dan het leger van je tegenstander. Met een sterk leger kun je op het allerlaatst de koning van de tegenstander makkelijk aanvallen en schaakmat zetten.
Ontwikkelen
Waar moet je op letten als je de partij begint? MORA is een woord van vier letters, makkelijk te onthouden. Het is een ezelsbruggetje, bedacht door schaakleraar Eddy Sibbing. De vier letters zijn:
De 'M' van midden. Zet een of twee pionnen in het midden of centrum. Het centrum is een belangrijk deel van het bord. Als je stukken in of op het centrum invloed hebben heb je de meeste mogelijkheden. Een tweede voordeel van de pionnen naar het centrum is dat de lopers er nu uit kunnen. Dat is nodig voor de volgende stap, de O:
De 'O' van ontwikkelen. Haal nu je paarden en lopers er uit, en breng ze in het spel, liefst ook zoveel mogelijk naar het midden toe of in de buurt. Later moet je ook nog een nuttige plek vinden voor de torens en de dame, het liefst op open lijnen en diagonalen. Stukken op goede velden neerzetten heet ontwikkelen. Als je je stukken niet ontwikkelt zijn ze nutteloos. Denk aan een voetbalteam: de spelers blijven ook niet op de achterlijn staan wachten. De kunst is om je stukken zo snel mogelijk erbij te halen. Dus als je twee of drie keer met hetzelfde stuk zet en daarmee nutteloos heen en weer gaat schiet het niet op met de ontwikkeling.
De 'R' van rokade. Breng de koning in veiligheid door te rokeren. Na de rokade komt de toren meer naar het midden van het bord toe. De rokade is ook een goede ontwikkelingszet.
De 'A' van aanvallen. Als je je stukken eenmaal hebt ontwikkeld, dan wordt het tijd om een aanvalsplan te bedenken.
Wit heeft zijn stukken goed ontwikkeld.
Zwart heeft niet aan onwikkelen gedacht.
Wit gaat aanvallen. Hoe?
Pas op. Je moet de MORA niet klakkeloos toepassen. Je hebt te maken met een tegenstander en je moet opletten wat hij doet. Stel dat je zomaar een stuk kunt slaan, of je kunt de koning schaakmat zetten, dan gaat dat natuurlijk voor. En wanneer er een stuk van jou wordt aangevallen, dan moet je het eerst verdedigen (door weggaan of dekken). Pas als er geen gevaar dreigt en jij kunt ook geen dwingend gevaar stichten, denk dan aan de MORA. Het mooiste is het wanner je een stuk ontwikelt en tegelijkertijd iets dekt of aanvalt. Zo doe je met een zet verschillende goede dingen!
Een oplettende leerling stelde eens voor dat we aan het woord MORA nog een vijfde letter zouden moeten toevoegen, een 'M'. MORAM dus. Het is de 'M' van mat. Het einde van de partij.
Hier komen de drie partijen. Kijk eens of de spelers de MORA goed gebruiken.
|
|
