|
BENEDICTUS temperantie 15 mei 1998 menukaart katharen e.a. augustinus david  Benedictus Benevent, 11. Jahrh Rom. Vatikan. Bibliothek ars liturgica Kunstverlag Maria Laach (Germany) Nr 5780
Benedictus (480 - 547) werd geboren in een bergdorp in de streek Nursia, ten noord-oosten van Rome. Als jongen werd Benedictus door zijn ouders naar Rome gestuurd om retorica te studeren. Uit afschuw en angst voor het zondige leven vertrok hij uit de grote stad en leefde daarna drie jaar als kluizenaar in een grot in de bergen van Subiaco, ten zuiden van Rome. Hij deed afstand van zijn erfenis. Zijn eerste volgelingen, die eerst gesmeekt hadden om zijn leiding, vonden Benedictus bij nader inzien te streng en probeerden hem te vergiftigen. Rond het jaar 529 vertrok Benedictus naar Monte Cassino. Hier vernietigde hij een aan Apollo gewijde tempel en bouwde er zijn eerste klooster. Het klooster van Monte Cassino geldt als 'the roots of the Church's monastic system' (Theisen).  Monte Cassino Benedictus stichtte nog elf andere kloosters. Hij wordt daarom wel de 'founder of Western monasticism' genoemd (MacMillan) al waren er in de voorgaande eeuwen ook al kloosters in het westen. De monniken van Benedictus onderrichtten de jeugd, kopieerden manuscripten en werkten op de akkers volgens het principe dat 'werken is bidden'. Zij waren vegetariërs, zoals veel andere vroeg-christelijke monniken. Dat wil zeggen, vlees was taboe, maar vis en gevogelte niet. Voor Monte Cassino, het klooster waarover hij het spiritueel leiderschap behield, schreef Benedictus zijn Regel van Benedictus, een handboek voor het kloosterleven met praktische voorschriften op het gebied van kleding, slapen, eten en drinken, ziekenzorg enzovoort. De Regel werd beïnvloed door de kerkvaders uit de vierde en de vijfde eeuw, waaronder Augustinus, die eveneens een Regel voor het kloosterleven schreef. De Regel van Benedictus bleek zeer succesvol en was tot op heden in duizenden, niet slechts benedictijner kloosters in gebruik. Ten aanzien van vasten, straffen en ascese is de Regel gematigd: "monks are not overdriven by austerities in fasting and night vigils. They do not own anything personally, but they have enough to eat and to drink (even wine when it is available) and to clothe themselves ... It is a Christian rule in the sense that its spiritual doctrine picks up on the values of the Bible (e.g., prayer, fasting, service of neighbor) and arranges for a life in which these values can be lived out in community. RB is not written for monastic hermits, though Benedict has high regard for them; it is written for ordinary Christians who wish to immerse themselves in a pattern of living in which the life of Christ can be lived out with understanding and zeal" (Theisen zj). Een zuster die straf kreeg werd uitgesloten van de gemeenschappelijke maaltijd, maar zij kon haar maaltijd wel elders nuttigen. Ook zagen de regels er op toe dat een ieder op tijd zijn eten kreeg: "Let him give the brethren their appointed allowance of food without any arrogance or delay." Ouden van dagen en de kinderen werden ontzien: Houd altijd rekening met hun zwakte, en wat hun voedsel betreft zijn ze onder geen beding gehouden aan de strengheid van de Regel, integendeel toon daarentegen een milde consideratie en laat hen eten vóór de reguliere uren. Er was een dagelijks keuze uit twee gekookte maaltijden, "zodat hij die om wat voor reden dan ook het ene niet kan eten, voor het andere kan kiezen". De hoeveelheid voedsel was afhankelijk van het werk dat men had verricht. De regels hadden tot doel om overmaat en genotzucht te vermijden, "want niets is zo strijdig met het christelijk karakter als overmaat, in de woorden van de Heer: 'Ziet er op toe dat uw hart nimmer bezwaard worde door overmaat' (Lucas 21:34)", aldus de Regel. Tijdens de vastendagen las men boeken. De benedictijnen aten geen vlees, dat wil zeggen, allen behalve de zieken en zwakken moesten zich onthouden van het vlees 'van viervoetige dieren', aldus hoofdstuk 39 van de Regel. Gevogelte en vis vielen daar dus niet onder. ST DAVID eenvoud en prei  David David, ook bekend als Dewi Sant, was een Britse tijdgenoot van Benedictus. David werd geboren in Wales, in de buurt van de stad die nu zijn naam draagt: Saint Dewi. Hij was van koninklijke afkomst. Samen met zijn volgelingen nam hij de bekering op zich van de Celtische stammen. Hij stichtte kerken en kloosters in Wales, waaronder het klooster in Glyn Rhosyn (Rose Vale), waar hij abt werd. De broederschap was streng. De broeders stonden vroeg op en verrichtten zware fysieke arbeid op het land. Zij trokken eigenhandig de ploeg. It is claimed that he ate mostly bread and herbs - probably watercress, which was widely used at the time. Despite this supposedly meagre diet, it is reported that he was tall and physically strong. (…) It is claimed that Dewi lived for over 100 years (…) Dewi is sometimes known, in Welsh, as 'Dewi Ddyfrwr' (David the Water Drinker) and, indeed, water was an important part of his life - he is said to have drunk nothing else. Sometimes, as a self-imposed penance, he would stand up to his neck in a lake of cold water, reciting Scripture. Little wonder, then, that some authors have seen Dewi as an early Puritan! that he died in 589. - Rhys James Jones (1997) David schrijft de vermoeide monniken na een dag werken geen strenge ascese voor, wel matiging. In de woorden van Rhigyfarch (de eerste biograaf van David uit de elfde eeuw): Te veel, ook al is het slechts brood, leidt tot genotzucht; maar allen gebruiken het avondmaal al naar gelang de uiteenlopende conditie van hun lichaam of leeftijd. Zij dienen geen gangen van verschillende smaak op, en evenmin rijkere soorten voedsel: hun voedsel bestaat in feite uit brood en kruiden. - Barkas Het leven van David en zijn volgelingen was gedisciplineerd en sober. Maar niet somber. David, zo beweren zijn biografen, was een bijzonder vriendelijke man. Hij beleefde vreude aan 'de kleine dingen'. Davids laatste woorden waren: Gwnewch y pethau bychain: "wees vreugdevol, geloof en doe de kleine dingen". De Engelse taal heeft de uitdrukking 'doing your little things' bewaard. Wales viert op 1 maart 'St. David's Day'. Er is dan een maaltijd met zang, dans en poëzie. De manier waarop die dag gevierd wordt herinnert aan de nederigheid en de eenvoudige preimaaltijden van David en zijn medebroeders. Want het hoogtepunt van St. Davids Day, aldus Rhys Jones, is 'the longest leek competition'. Jones: "I never envied the winner because he was cheered on to 'eat some of your leek'. Again, Dewi would have approved, because as you probably remember, he was also a vegetarian." De uitdrukking 'to eat your leek' betekent 'zich een belediging laten welgevallen'. Bronnen -Barkas (1975) -Jones (1997) -MacMillan (1981) -Matz (1996) -Rule of Benedict (1995-97) -Theisen (zj) menukaart katharen e.a. augustinus |