|
Welkom stormvrienden. Als het heel hard waait weten wij dat moeder natuur groter is dan wij. Het vermogen van een gemiddelde orkaan is 6 x 10^14 Watt: dat is 200 keer het vermogen van de de mondiale electriciteitsproductie. In de jaren '60 en '70 heeft de Amerikaanse overheid geprobeerd om orkanen te temmen door vanuit een vliegtuig een stof (zilverjodide) in de wolken te strooien. Dit project is mislukt. Een orkaan laat zich niet temmen. In het alledaagse leven lijkt het alsof de mens zijn omgeving controleert. Maar tijdens zwaar weer worden wij klein, machteloos en ontzagvol. We doen graag aan 'klimaatbeheersing'. Neem zo'n kantoorgebouw waar geen raam open kan. Het klimaat op kantoor wordt aangestuurd door een chip in de kelder van het gebouw. Als je het te warm of te koud hebt, moet je een briefje deponeren in het postvakje van de beheerder. Maar sowieso moeten alle inzittenden zich aanpassen aan dezelfde gemiddelde temperatuur in de werkruimte. Zo'n situatie is misschien net houdbaar, maar op den duur onvrij. Immers, de een vindt het lekker als er een frisse najaarstocht over zijn bureau waait, terwijl een collega allang liever bij de haard zit. Toen ik jaren geleden voor het eerst het internet op ging, kwam ik toevallig terecht op een stormchaserswebsite met prachtige foto's. Sindsdien surf ik af en toe naar plaatjes van zware wolkenluchten en schepen op ruwe zee. Niettegenstaande de schade en het menselijk leed dat zeer zware stormen kunnen veroorzaken, kijk ik graag naar de stormbeelden en volg ik het laatste orkaannieuws op de voet. En ik ben de enige niet. Kijkend naar gebouwen, boorplatforms, bomen, mensen en dieren in zwaar weer zit ik zelf droog en veilig achter mijn beeldscherm. Toch is de belangstelling niet zonder respect, ook niet slechts een zucht naar het spectaculaire. Wat maakt orkanen dan nog meer zo boeiend? Ik kom uit een zeemansfamilie. Mijn vader voer als stuurman op Curaçao en Venezuela. Later werd hij zeeloods. Mijn opa van moederskant was sleepbootkapitein, evenals een oom. Zelf ben ik nooit naar zee gegaan. Ik navigeer alleen op internet. Wel heb ik gezeild en weet - een klein beetje - wat de gevaren zijn van stroom, mist en wind. Het is hoogzomer. Buiten is het 28 graden. Je rijdt mee in de auto van een kennis. Je legt je elleboog in het raampje. Dan is er opeens een zoemend geluid. Uw kennis bedient een knop en en uw arm wordt naar binnen geduwd. Het raampje sluit zich. De kennis heeft de regie over het klimaat in de auto overgenomen. De airco gaat aan. Die staat afgesteld op 20 graden Celsius. Bij deze temperatuur kan de berijder zijn colbertje aanhouden. Nu de ramen dicht zijn, wordt het stil in de wagen. Ook daaraan moet iets gebeuren. Weer bedient uw kennis een knop. Er klinkt een muziekje dat voor sfeervol moet doorgaan. Naast 'klimaatbeheersing' is er nu ook 'sfeerbeheersing' actief. Je zit in een glazen kooi. Er is geen contact meer met de werkelijkheid buiten. Op zulke momenten zou je in een storm willen stappen. 
Kijk toch!Ik lees bijna geen romans meer. Je weet vooraf al dat het ingebonden avontuur op blz. 249 eindigt. Als lezer van fictie kom je terecht in een wereld die door een auteur is gemeubileerd. Ook een soort klimaatbeheersing. Veel spannender is daarom een 'verhaal' dat werkelijk gebeurt, een verhaal zonder regisseur. Het verhaal moet objectief worden verteld. Het moet komen in chronologisch geordende feiten, harde cijfers, kaarten en wetenschappelijke verklaringen en haarscherpe kleurenfoto's (1.595 kB). Een storm is echt en overkomt ons. We zijn eraan overgeleverd. Dat maakt het verhaal belangwekkend. En het schept ook weer een band tussen mensen. De natuur is amoreel. Mooi weer is geen beloning voor goed gedrag, een verwoestende storm is geen straf. Je kunt een orkaan de schuld niet geven van een overstroming. Begin augustus 2005 veroorzaakte hurricane Katrina een humanitaire ramp in New Orleans. De aandacht van de media richtte zich vooral op de schuldigen: het team-Bush, de gouverneur en de federale overheid, de logistieke en hulpdiensten, de arrogantie van de dijkingenieurs, de plunderende en verkrachtende bevolking, de milieu-activisten of zelfs de extreem hoge temperaturen boven de Sahara, of nee, de media. Er waren dus genoeg schuldigen aan te wijzen. Op deze pagina zullen we aan de schuldvraag echter geen bijzondere aandacht schenken. Het gaat niet in de eerste plaats om wat een orkaan met mensen doet. Het gaat ook niet om wat mensen met een orkaan doen (de orkaanperceptie), of wat ze in een orkaan doen met elkaar. Het gaat om de orkaan zelf, om zijn verschijning en opbouw ("the parts of the storm"), om de werking van het systeem en de samenhang met andere eigenschappen van het weer en het veranderend klimaat. Een mooi en serieus onderwerp. Jeroen Vuurboom - september 2005
stilte voor de storm | stilte na de storm |
