Aanvallen en ontwikkelen tegelijk -


1. e4 e5 2. Dh5

Dit lijkt een goede zet. Wit dacht misschien dat er drie redenen zijn om deze zet te doen:
1) De dame komt in het spel
2) De dame valt iets aan van zwart (pion e5)
3) Er kan nog herdersmat ontstaan
Drie redenen, dat moet toch goed zijn? Maar zijn al deze redenen wel geldig? Nee. Want de witte dame kan worden weggejaagd en dat gaat wit tijd kosten. Immers, als je wordt aangevallen heb je geen tijd om een stuk te ontwikkelen. Verder is het herdersmat geen gevaar als zwart zich goed verdedigt én daarbij zijn stukken in één moeite door vlot ontwikkelt. Dus zo goed is deze zet van wit helemaal niet.

2... Pc6!

Dit is wel goed. Zwart heeft twee goede redenen om deze zet te spelen. Hij verdedigt zich tegen de aanval van wit (pion e5) én hij ontwikkelt een stuk.

3. Ld3?

Dit is zeker niet goed. De loper heeft hier geen aanvalsmogelijkheden en kijkt slechts tegen zijn eigen pion aan. Bovendien staat de loper zijn eigen pion op d2 in de weg. Deze pion kan niet weg en daardoor wordt het weer moeilijker om de andere witte loper in het spel te brengen. Er zijn dus meer goede redenen om deze zet niet te spelen dan wel!

3... Pf6!

Sterk vawege een een dubbele bedoeling:
1) Zwart ontwikkelt een stuk, en
2) hij valt de dame aan.
Wit kan zich niet ontwikkelen nu.

4. Dh3

De dame moest weg, maar het is de vraag of dit wel een goed veld is. Nu komt

4... d5!!

En dit is zelfs zeer sterk. Zwart heeft tenminste drie goede redenen om deze zet te spelen:
1) Zwart krijgt een tweede pion in het centrum (een goede ontwikkeligszet).
2) Zwart valt pion e4 aan met een tweede stuk.
3) Zwart valt de witte dame aan; dit is een aftrekaanval, zie je het? Wit krijgt opnieuw geen tijd om zich verder te onwikkelen. De dame moet weg en zwart heeft alweer een ontwikkelngsvoorsrong.

5. Df3

Wit gaat weg en dekt e4. Twee goede redenen. Je zou dus zeggen dat dit tenminste wel goed is? Helaas voor wit, het is al niet goed genoeg meer. Zwart krijgt een sterke aanval waartegen geen goede verdediging meer is:

5... dxe4!

Sterk. Je moet het vervolg zien om te begrijpen waarom:

6. Lxe4

Wit moet wel terugslaan.

6... Pd4!

De aanval gaat verder.

Niet zo goed is 6... Lg4 Dit is een zet die iets aanvalt én ontwikkelt. Je zou dus zeggen dat dit goed is. Maar hier heeft wit toevallig een sterke tegenzet: 7. Lxc6+! Een tussenschaak: je hoeft niet altijd meteen te reageren op een aanval van de tegenstander, zeker niet niet als je tussendoor schaak kunt geven. Zo lost wit zijn grootste prolemen wel op: 7... bxc6 8. Dxc6+ Wit slaat met schaak, en zwart kan zich even niet ontwikkelen, ook niets aanvallen.

7. De3 Pxe4! 8. Dxe4

Dit moet wel.

8... Lf5!!

Zeer sterk. Dit is opnieuw een ontwikkelingszet met een stuk dat meteen iets aanvalt. Zwart heeft nog een derde reden om deze zet te spelen. Niet alleen de witte dame is aangevallen, maar daarachter ligt het veld c2. Wit kan dat veld al niet goed meer verdedigen, al mag hij nu een pion van zwart slaan:

9. Dxe5+ De7!

Dit dwingt tot dameruil, en daarna blijft wit met een probleem zitten.

10. Dxe7+

Niet goed is 10. Pf3? Pxf3+ De verdediger wordt uitgeschakeld, met schaak! 11. gxf3 Dxe5+ en wit verliest zijn dame.

10... Lxe7

Niet moeilijk te vinden, maar wel weer een zet met een dubbele bedoeling. Zwart heft het schaak op en ontwikkelt een stuk tegelijkertijd. Dit is veel beter dan slaan met de koning. Inmiddels zit wit met de dreiging tegen veld c2. Wat kan hij daartegen nog doen?

11. Pa3

Dit helpt niet, maar er was ook geen goede andere zet.

11... Lxa3

De verdediger wordt uitgeschakeld.

12. bxa3 Pxc2+ 13. Kd1 Pxa1

Zwart staat een toren voor en is ook nog beter ontwikkeld.

14. Pf3 O-O-O 15. Pe5

Eindelijk komt wit dan met een aanvalletje. Maar deze aanval komt te laat en zwart denkt al hogere dingen:

15... The8!

Een penning op een vluchtveld (ja, dat bestaat ook). Het paard mag nu niet weg vanwege

16. Pxf7 Lc2#

Schaakmat!

Zwart heeft sterke zetten gedaan en had voor zijn zetten dikwijls meer dan één goede reden. Juist dat was de kracht van het zwarte spel.

*